Thưởng thức món chè đỗ đãi Mỹ Độ ngày xuân

23 Tháng 9, 2014 | Làng nghề và Đặc sản

Thưởng thức món chè đỗ đãi Mỹ Độ ngày xuân

Bắc Giang không chỉ hấp dẫn du khách về những điểm du lịch độc đáo, màcòn hấp dẫn bởi nơi đây có những món đặc sản vùng nổi tiếng như: mỳChũ, bánh đa Kế, bún Đa Mai, Rượu làng Vân…Và đặc biệt là món chè đỗđãi ngọt ngào được làm bởi những đôi tay khéo léo, giàu kinh nghiệm củangười dân Mỹ Độ- một ngôi làng nhỏ nằm ven bờ sông Thương thơ mộng,hiền hòa.

Làng Mỹ Độ( nay đổi tên là phường Mỹ Độ) nằm ở phía Tây thành phố Bắc Giang.Từ trung tâm thành phố qua cầu Sông Thương là đến làng Mỹ Độ. Nếu đi từ BắcNinh, bạn sẽ đi dọc theo quốc lộ 1A (cũ) khoảng 10km là tới làng Mỹ Độ. Lối vàolàng đã được trải nhựa và mở rộng, nó mang vẻ đẹp của một khu phố đông đúc.Tuy nhiên, nơi đây, người dân vẫn giữ một nghề thủ công truyền thống, ấy là nghềlàm chè kho (chè đỗ đãi). Món chè đỗ đãi đã tồn tại gần 100 năm nay, khi nhữngngười nông dân làng Mỹ Độ trồng đậu xanh trên cánh đồng rộng lớn. Ngày nay,những cánh đồng này đã được thay thế bởi các nhà máy, các doanh nghiệp, côngty…Diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp và người dân địa phương không còn đất đểtrồng đậu xanh, nhưng người dân nơi đây vẫn giữ nghề truyền thống của cha ông đểmang đến hương vị ngọt ngào cho những người đã từng một lần được thưởng thứcmón chè này.

Cô Phan Thị Thêm người đã có gần 20 năm kinh nghiệm làm món chè đỗ đãi chobiết: “Nghề này đã tồn tại trong làng từ nhiều đời nay, bằng cách truyền từ đời ôngbà sang đời bố mẹ rồi con cháu. Để nấu được những đĩa chè vừa có vị ngọt mát củađường kính, vị thơm của đỗ xanh và vừng người làm nghề phải tuân thủ một quytrình nghiêm túc, tỷ mỷ và công phu. Trước khi nấu chè, đỗ xanh phải được ngâmnước trong vòng 3 tiếng. Đỗ sau khi ngâm nước cho tróc vỏ phải đãi kỹ lưỡng.Công đoạn này cũng phải đòi hỏi sự khéo léo của đôi bàn tay người thợ. Đỗ đãi saocho không còn sót vỏ thì chè mới vàng, mới sánh. Mà đôi tay đãi đỗ phải nhanh vìmột buổi làm chè người ta phải đãi liên tục cả vài chục kg đỗ một lúc. 

 Đỗ đã đãi vỏ, đổ vào nồi, cho nước trên đốt ngón tay thì bắt đầu nổi lửa. Nấu chèđỗ đãi phải nấu bằng củi, vì củi giúp giữ nhiệt lâu lại có thể điều chỉnh ngọn lửa chophù hợp. Nấu chè đỗ đãi quan trọng là điều chỉnh lửa. Lửa to, nồi chè dễ bén màlửa nhỏ đỗ sượng không chín đều cũng coi như hỏng nồi chè. Khi đỗ sủi phải hớt hếtbọt, ninh cạn, giảm lửa, vần nồi chè trên bếp bằng nhiệt  than củi cho đỗ chín đều.Khi đỗ bắt đầu nhuyễn, là lúc cho đường vào. Cứ 1kg đỗ thì 1,3 kg đường, nếuthiếu đường, chè sẽ không sánh, dễ vữa khi đổ khuôn. Sau khi cho đường vào, chèdễ bén nồi vì thế điều chỉnh ngọn lửa chỉ liu riu trên bếp. Lúc này, khâu quấy chè làrất quan trọng. Quấy liên tục, đều tay, càng quấy nhiều, chè càng nhuyễn, càng sánh.Đun nồi chè thông thường hết 5 tiếng thì riêng việc quấy chè đã mất gần 3 tiếng.Quấy chè đến khi chè trong nồi sóng sánh như mật thì cho va ni vào. Để đĩa chè đẹpmắt, khâu múc chè cũng phải có kỹ thuật, phải múc khi nóng đổ đều tay quay tròntrên đĩa để chè thành khuôn, phẳng tròn. Lúc này rắc vừng đã rang chín vàng, sẩysạch vỏ lên trên mặt đĩa chè”. Đĩa chè thành phẩm đạt yêu cầu phải vừa tròn vớimiệng đĩa, có màu vàng óng của đỗ xanh, mặt đĩa chè láng mịn và những hạt vừngrang vừa chín tới rắc đều tay tô điểm cho đĩa chè thêm phần sinh động. Với nhữngngười “nghiện” món chè này thì đêm trăng rằm sau khi thắp tuần nhang mời ông bàtổ tiên, đĩa chè được hạ xuống, chủ nhà ngồi nhâm nhi chè bên ấm trà xanh, tậnhưởng cảm giác ngọt ngào đê mê nơi đầu lưỡi. Vào những ngày nóng nực, thả miếngchè đỗ đãi vào cốc nước đá khuấy đều, món chè đã trở thành đồ uống giải nhiệtthơm mát.

Xưa, chè đỗ đãi thường được sử dụng vào những dịp lễ tết hay khi làng có hội.Ngày nay chẽ đỗ đãi được sử dụng thường xuyên và trở thành một thứ hàng hóađặc sản đối với người Bắc Giang. Trong nhiều mâm cỗ, chè đỗ đãi được đặt trangtrọng như một món tráng miệng khoái khẩu. Chè đỗ đãi Mỹ Độ cũng đã trở thànhmột món quà quê độc đáo để người Bắc Giang giới thiệu với bạn bè gần xa…./.

 

                                                                             Bảo Anh - Hà Yến

 

0 Bình luận

Loading...