Vùng đất con người Bắc Giang

Tiếng Then Suối Ván

08 Tháng 9, 2025

BẮC NINH - Hát Then, đàn Tính là một loại hình dân ca truyền thống mang bản sắc của dân tộc Tày, Nùng. Ở xã Nghĩa Phương (Bắc Ninh), Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính của xã được thành lập cách đây 10 năm. Qua đó góp phần bảo tồn nét văn hóa đẹp của dân tộc. Xuất phát từ phong tục tập quán của người Tày, Nùng mà hình thức sinh hoạt hát Then tồn tại trong văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây như một bản sắc không thể thiếu. Trải qua các giai đoạn lịch sử, người Tày, Nùng vẫn giữ được hình thức sinh hoạt Then cổ. Tuy nhiên, các loại hình Then văn nghệ lại ra đời và ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa văn nghệ của bà con. Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Nghĩa Phương. Hơn 30 thành viên câu lạc bộ đều là người dân tộc Tày ở thôn Suối Ván, trong đó nhiều cặp vợ chồng cùng tham gia sinh hoạt. Các thành viên câu lạc bộ chủ yếu làm vườn, rừng. Vì vậy, họ có nhiều thời gian gặp gỡ và tập luyện cùng nhau. Tối thứ Bảy, Chủ nhật hằng tuần, mọi người lại tập trung tại sân nhà chị Bế Thị Hoa - Chủ nhiệm câu lạc bộ để tập múa và đàn hát. Chị Bế Thị Hoa chia sẻ: "Câu lạc bộ của chúng tôi, ai cũng mê hát Then. Nhiều người biết hát Then từ nhỏ vì được theo ông bà, bố mẹ tham gia vào các hội hát Then do làng tổ chức. Thông thạo các nghi lễ Then của dân tộc, nên những câu Then cổ đã ngấm vào máu thịt của họ tự lúc nào không hay". Anh Bế Văn Tích, người dân xã Nghĩa Phương ra nhập câu lạc bộ khoảng 3 năm, các thành viên rất ngưỡng mộ giọng hát "trời ban" khi anh cất lên tiếng Then. Khả năng chơi đàn Tính của anh cũng rất nhuần nhuyễn, anh thường xuyên kèm cặp cho các thành viên trong mỗi buổi sinh hoạt. Công việc dù có bận rộn đến đâu, anh Tích cũng không bỏ một buổi tập luyện nào. Không chỉ biết hát, biết chơi đàn, nhiều thành viên trong câu lạc bộ còn thuộc hàng chục điệu múa mang bản sắc của người Tày để phụ họa cho các tiết mục Then, trong đó có điệu múa xuống đồng đặc sắc. Khi múa, nam nữ đều có những động tác phối kết hợp khỏe khoắn, nhịp nhàng cùng các đạo cụ đặc trưng. Kể từ khi thành lập, đến nay, Câu lạc bộ hát Then đàn, đàn Tính xã Nghĩa Phương đã đại diện cho địa phương tham gia nhiều hội diễn, liên hoan cấp tỉnh và đạt thành tích cao. Bắc Ninh có đa dạng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, mỗi dân tộc lại có các loại hình dân ca độc đáo và gìn giữ nghệ thuật dân ca ấy. Dân tộc Tày, Nùng sống rải rác ở các xã như Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động, Lạng Giang. Địa phương nào cũng có các câu lạc bộ hát Then với những thành viên, nghệ nhân tâm huyết. Sự ra đời và phát triển của Câu lạc bộ hát Then, đàn Tính xã Nghĩa Phương đã và đang góp phần bảo tồn dân ca dân tộc Tày, Nùng nói riêng, bản sắc văn hóa Bắc Ninh nói chung. THEO BÁO BN