Hai động lực bứt phá ở vùng đất Tây Yên Tử

Khai thác tiềm năng

Mới đây, chúng tôi ghé thăm khu rừng keo lai rộng 3 ha, 4 năm tuổi vươn cao thẳng tắp của gia đình chị Hoàng Thị Hoa, thôn Thống Nhất. Vỗ tay vào thân cây lớn trước mặt, chị Hoa cho biết, với giá gỗ ở thời điểm hiện tại, sau 1 chu kỳ trồng rừng (5 năm), trừ chi phí sản xuất, chị thu khoảng 90 triệu đồng/ha.

Trẩy hội Tây Yên Tử.

Ngoài trồng rừng, vợ chồng chị Hoa canh tác lúa và chăn nuôi 10 con lợn, hơn 300 con gia cầm thương phẩm/năm. Thời điểm nông nhàn, chị đi làm thêm tại các xưởng chế biến gỗ trong xã; chồng chị đi phát bãi, chăm sóc rừng thuê cho các hộ có diện tích lớn, thu nhập đủ trang trải cuộc sống hằng ngày. “Nguồn thu từ trồng rừng kinh tế như khoản tiền để dành, chi cho những việc lớn như xây nhà, mua sắm vật dụng đắt tiền. Có rừng kinh tế là sẽ có nguồn thu ổn định”- chị Hoa nói.

Cách rừng bạch đàn của gia đình chị Hoa không xa là xưởng bóc ván gỗ của anh Đinh Mạnh Huy. Từ xa đã nghe tiếng xe “gắp” gỗ, tiếng máy bóc ván ầm ì, rộn rã. Xưởng rộng hơn 1 ha, nằm cạnh đường tỉnh 291 (nối trung tâm xã Yên Định với xã Tây Yên Tử) rất thuận tiện cho việc thu mua, vận chuyển nguyên liệu và xuất bán ván gỗ bóc. Anh Huy chia sẻ, Tây Yên Tử cũng như các xã thuộc huyện Sơn Động, trước đây là vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng lớn nhất của tỉnh.

Tận dụng lợi thế này, năm 2023 anh chung vốn với người bạn trong xã đầu tư xưởng chế biến gỗ với tổng chi phí hơn 1 tỷ đồng (chưa kể tiền thuê mặt bằng sản xuất). Hiện xưởng chế biến gỗ tiêu thụ khoảng 35 tấn gỗ tươi/ngày (tương ứng với 35 m³ gỗ tròn); doanh thu bình quân khoảng 1,4 tỷ đồng/tháng, tạo việc làm cho 10 lao động với mức thu nhập từ 350-500 nghìn đồng/người/ngày công.

Xã Tây Yên Tử có 11 thôn bản, dân số hơn 10,6 nghìn người; diện tích tự nhiên gần 133 km², trong đó có hơn 10 nghìn ha đất lâm nghiệp, chiếm khoảng 80% tổng diện tích đất nông nghiệp của xã.

Ông Nguyễn Minh Hải, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm liên xã Sơn Động cho biết, xã có hàng nghìn hộ dân khấm khá nhờ kinh tế đồi rừng. Chỉ tính 7 tháng năm nay, toàn xã trồng được hơn 750 ha (tăng 220 ha so với cả năm 2024); thu hoạch hơn 516 ha rừng, sản lượng hơn 63,6 nghìn m3 gỗ. Giá trị sản xuất lâm nghiệp ước cả năm nay đạt hơn 118,9 tỷ đồng.

Để khai thác lợi thế, gia tăng giá trị và nguồn thu từ rừng sản xuất, nhiều hộ dân, doanh nghiệp đã đầu tư hàng chục tỷ đồng xây dựng 18 cơ sở chế biến gỗ trên địa bàn xã. Bình quân mỗi năm các cơ sở này chế biến, xuất bán khoảng 285 nghìn tấn gỗ các loại gồm dăm gỗ, ván gỗ bóc, ván gỗ xẻ…, doanh thu hàng trăm tỷ đồng.

Ngoài trồng rừng, người dân Tây Yên Tử còn trồng các loại dược liệu và cây lâm nghiệp ngoài gỗ cho thu nhập cao như: Sâm, dổi, dẻ, hoài sơn, ba kích, dành dành… Phát triển kinh tế rừng và chế biến lâm sản đang tạo ra nguồn thu bền vững cho người dân địa phương.

Điểm nhấn du lịch

Cùng với kinh tế đồi rừng, xã Tây Yên Tử có Khu du lịch tâm linh - sinh thái Tây Yên Tử với nhiều công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa Phật giáo. Nổi bật là hệ thống chùa Trình, chùa Hạ, chùa Trung, chùa Thượng và chùa Đồng, nằm độc lập trên các đỉnh núi với kiến trúc cổ kính, có hệ thống đường cáp treo giúp du khách dễ dàng di chuyển.

Điểm nhấn của quần thể kiến trúc nơi đây là tháp chuông Hoa Nghiêm cột sơn đỏ, mái vàng uy nghi, sừng sững. Tháp cao 36 m, 3 tầng, diện tích mỗi tầng từ 700 - 900 m2; 36 đầu đao, 40 cột, trong đó có 4 cột cái biểu tượng cho 4 mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông, đường kính 1,5 m, cao 28 m. Các cột còn lại đường kính từ 0,9 - 1,2 m, chiều cao từ 7 đến 17 m. Đầu tháng 7 vừa qua, Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) đã ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử -Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.

Cán bộ Hạt Kiểm lâm liên xã Sơn Động thăm mô hình rừng sản xuất của một hộ dân tại thôn Mậu, xã Tây Yên Tử.

Ngoài ra, các địa điểm tham quan khác trên địa bàn như cầu Vô Cực, quần thể kiến trúc tôn giáo - lịch sử tiêu biểu từ thời Trần đến thời Nguyễn như: Chùa Am Vãi, chùa Hồ Bấc, chùa Đồng Rì, Hòn Tháp và nhiều điểm du lịch cộng đồng khác như: Điểm du lịch Ba Tia (có thác Ba Tia), Điểm du lịch Bản Mậu (mang đậm nét văn hóa đồng bào Dao), điểm du lịch Đồng Thông thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.

Đồng chí Lê Đức Thắng, Bí thư Đảng ủy xã Tây Yên Tử cho biết, để bứt phá trong phát triển kinh tế, cấp ủy, chính quyền địa phương đã đề ra nhiều mục tiêu đó là tạo bước đột phá trong phát triển thương mại-dịch vụ, công nghiệp, xây dựng, du lịch; phối hợp triển khai nhanh dự án cụm công nghiệp, mở rộng đầu tư du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, phát triển văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí; chú trọng các loại hình du lịch trải nghiệm nhằm khai thác tốt lợi thế các giá trị văn hóa đặc sắc của xã... Trong đó, xã tập trung vào 2 mũi nhọn: Phát triển kinh tế rừng và du lịch tâm linh - sinh thái.

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu, cùng với hỗ trợ kỹ thuật thâm canh tăng năng suất cây rừng và cấp chứng chỉ rừng để sản phẩm gỗ rừng trồng của địa phương có thể xuất khẩu đi tất cả các nước, xã tập trung thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng Cụm công nghiệp Thanh Sơn. Ưu tiên thu hút các dự án sản xuất, chế biến gỗ sâu vào cụm công nghiệp này để gia tăng giá trị rừng kinh tế. Cùng đó, xã tập trung thu hút đầu tư xây dựng phát triển nhanh các loại hình dịch vụ tổng hợp, dịch vụ ngành nghề; khuyến khích các loại hình dịch vụ trên địa bàn như: Vận tải, xây dựng, chế biến lâm sản, sản xuất dược liệu, nông nghiệp, nhất là du lịch sinh thái, cộng đồng.

Ông Ngô Chí Vinh, Chủ tịch lâm thời Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh cho biết, tại kỳ Đại hội Đảng bộ cấp xã, nhiệm kỳ 2025-2030 lần này, xã Tây Yên Tử là đơn vị duy nhất đề xuất Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức hội nghị phản biện, tư vấn, góp ý dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ xã.

Qua đó, ông Vinh nhìn nhận, cùng với phát triển hài hòa trên mọi lĩnh vực, để tạo sự bứt phá, hoàn thành các mục tiêu Đại hội đề ra, xã Tây Yên Tử cần khai thác tối đa lợi thế Di sản thế giới trên địa bàn bằng cách mời gọi doanh nghiệp lữ hành xây dựng các tour, tuyến du lịch; xây dựng hạ tầng dịch vụ, quảng bá, thu hút du khách,… Từ đó tạo ra nguồn lực để Tây Yên Tử hoàn thiện các tiêu chí phát triển thành phường trước năm 2030.

Với định hướng đúng, giải pháp khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có, tương lai không xa, Tây Yên Tử sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư cũng như du khách bốn phương.