"Hồn xưa, nếp cũ" trong những ngôi nhà cổ

Tổ dân phố Bảy, thuộc phường Tăng Tiến cũ (nay là phường Nếnh) từng là vùng quê nổi tiếng với nghề mây tre đan. Trước tốc độ đô thị hóa, nơi đây đã trở thành “phố trong làng” với các hoạt động kinh doanh dịch vụ phát triển. Bức tranh làng quê xưa dần mai một, song người dân vẫn giữ được những nếp nhà cổ, coi như kỷ vật của văn hóa làng. Tiêu biểu như ngôi nhà của gia đình bà Lương Thị Liễu, tổ dân phố Bảy xây dựng cách đây khoảng 300 năm, kết cấu 5 gian, các cột bằng gỗ lim... hầu như vẫn giữ được nguyên vẹn nét kiến trúc cổ.

Ngôi nhà của gia đình bà Lương Thị Liễu ở tổ dân phố Bảy, phường Nếnh vẫn giữ được nét kiến trúc xưa.

Tương tự, ngôi nhà của gia đình ông Thân Thế Tòng cùng ở thôn Bảy, phường Nếnh có tuổi đời gần 200 năm, nằm trong khuôn viên sân vườn rộng rãi. Bao thế hệ đã sinh ra và trưởng thành, nay mái nhà ấy trở thành nhà thờ tổ của gia đình. Nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt cũng như bảo đảm an toàn, gia đình đã tu bổ, nâng cấp ngôi nhà khang trang hơn song vẫn giữ được nét xưa. Các thành viên trong gia đình ông Tòng đều nhận thấy việc gìn giữ ngôi nhà cổ là trách nhiệm của con cháu và coi đó là "báu vật" của cha ông để lại.

Ở thôn Ngọc Mai, xã Lục Nam, ngôi nhà của gia đình ông Trần Văn Du được xây dựng cách đây hơn 1 thế kỷ với kết cấu 5 gian, hệ thống cửa bức bàn được làm bằng gỗ lim. Đặc biệt, hệ thống ban thờ của ngôi nhà cổ vẫn còn nguyên, được đặt ở vị trí trang trọng. Ông Du là trưởng họ của dòng họ Trần Văn tại làng, con ông là đời thứ 5 sống trong ngôi nhà này.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, nhà cổ được lưu giữ nhiều ở phường Vân Hà, xã Tiên Lục... Ngoài ra còn nhiều nhà trình tường cổ của đồng bào các dân tộc thiểu số ở xã Lục Ngạn, xã Sơn Động... Nếu như biết khai thác có thể phát triển thành sản phẩm du lịch. Đơn cử như ở tổ dân phố Thổ Hà, phường Vân Hà còn giữ được gần 20 nhà cổ từ 150-300 năm tuổi, trong đó hơn 10 ngôi nhà đạt tiêu chuẩn làm du lịch cộng đồng; hiện một số gia đình thường xuyên đón khách du lịch. Việc bảo tồn nhà cổ là việc làm ý nghĩa, góp phần gìn giữ bức tranh văn hóa vật thể của quê hương gắn với phát triển du lịch, thông qua đó, mỗi người có dịp “ôn cố tri tân” và thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.

THEO BÁO BN