Nét đẹp hội đua thuyền mảng ở Dương Hưu

Gìn giữ nét đẹp truyền thống

Theo ký ức của nhiều thế hệ người dân Long Sơn (cũ), nay là xã Dương Hưu, hình ảnh cờ hoa đỏ rực cùng tiếng trống hội rộn rã, tiếng reo hò cổ vũ trong lễ hội đua thuyền mảng từ lâu đã trở thành ký ức đẹp không thể phai mờ. Trước kia, bà con nơi đây thường dùng tre, nứa trên rừng để kết thành mảng đơn sơ, phục vụ việc mưu sinh, vượt sông, đánh bắt cá. Dần dần, từ phương tiện lao động, chiếc mảng trở thành biểu tượng văn hóa, gắn bó mật thiết với cuộc sống cộng đồng.

Đua thuyền mảng trên hồ Khe Chảo. Ảnh tư liệu: Xuân Thỏa.

Nhằm tri ân công lao cha ông và khôi phục nét đẹp truyền thống, từ năm 2007, xã Long Sơn đã khởi xướng và tổ chức Hội đua thuyền mảng thường niên vào dịp Quốc khánh 2/9. Năm nay, khi 2 xã Long Sơn và xã Dương Hưu (cũ) hợp nhất thành xã Dương Hưu, hội đua vẫn được duy trì và trở thành “thương hiệu” văn hóa đặc trưng của địa phương mỗi dịp Tết Độc lập.

Năm 2025 đánh dấu lần thứ 16 lễ hội đua thuyền mảng được tổ chức trên hồ Khe Chảo, cũng là năm đặc biệt kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Với diện tích mặt nước rộng 28 ha, bao quanh là rừng nguyên sinh bạt ngàn, hồ Khe Chảo trở thành không gian lý tưởng để tổ chức hội đua, thu hút sự quan tâm của Nhân dân và du khách thập phương.

Ông Khúc Văn Sinh, Phó Chủ tịch UBND xã, Phó trưởng Ban Tổ chức lễ hội thông tin: So với trước đây, quy mô hội đua năm nay mở rộng hơn nhiều. Trước kia chỉ có 5 thôn của xã Long Sơn (cũ) tham gia, nay toàn bộ 13 thôn của xã Dương Hưu đều cử đội tuyển ra tranh tài. Mỗi đội gồm 5 vận động viên chính thức (1 chỉ huy, 4 lái phụ) và các thành viên dự bị. Các đội sẽ vượt qua nhiều vòng loại, vòng bán kết. Ban tổ chức chọn 3 đội mạnh nhất để thi chung kết trên đường đua dài 500 m. Các mảng phải cách nhau ít nhất 2 mét, tuyệt đối không để mái chèo chạm nhau, không được chèn, nắm, kéo mảng đối phương. Vận động viên chỉ huy chỉ giữ vai trò chỉ đạo, không được trực tiếp chèo lái. Chính sự công bằng, minh bạch ấy đã tạo nên sức hấp dẫn, kịch tính cho giải đấu.

Trước ngày khai hội, khắp các thôn xóm đều rộn ràng không khí tập luyện. Người dân chuẩn bị chiêng, trống, thanh la, bộ gõ; trai tráng say sưa tập chèo; các bà, các chị rủ nhau may áo đồng phục, làm cờ hoa để cổ vũ. Anh Hoàng Văn Trọng, dân tộc Nùng ở thôn Thượng hồ hởi nói: “Năm nào cũng vậy, cứ gần đến Tết Độc lập là bà con lại háo hức chuẩn bị. Ngoài phần thi chính thức, điều vui nhất là sau mỗi cuộc đua, gia đình nào cũng mở tiệc nhỏ, cùng nhau ca hát”.

Đặc biệt, năm nay có thêm nhiều đội mới lần đầu tham dự, tạo nên bầu không khí cạnh tranh sôi nổi. Các thôn còn cử những đội giàu kinh nghiệm hướng dẫn, huấn luyện cho các vận động viên mới.

Song song với giá trị văn hóa - tinh thần, công tác tổ chức và khen thưởng cũng được chuẩn bị chu đáo. Năm nay, Ban Tổ chức sẽ trao 13 giải thưởng cho các đội đua, tổng giá trị 17,5 triệu đồng. Đây không chỉ là phần thưởng vật chất mà còn mang giá trị tinh thần, cổ vũ các đội thi đấu hết mình, khích lệ phong trào thể thao, văn hóa trong toàn xã.

Đồng chí Khúc Văn Sinh, Phó Chủ tịch UBND xã Dương Hưu, Phó trưởng Ban Tổ chức lễ hội cho biết: “Hội đua thuyền mảng hồ Khe Chảo không chỉ là hoạt động thể thao dân gian mà còn là sản phẩm du lịch, văn hóa độc đáo, góp phần quảng bá hình ảnh địa phương. Chúng tôi mong muốn qua sự kiện này, tinh thần đoàn kết của Nhân dân ngày càng bền chặt, đồng thời tạo động lực để phát triển du lịch cộng đồng, gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc”.

Tôn vinh giá trị văn hóa

Hội đua thuyền mảng vừa là một hoạt động thể thao dân gian, vừa mang ý nghĩa lớn lao trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ công sức khai phá của tổ tiên và giáo dục thế hệ trẻ về tinh thần đoàn kết, gắn bó. Mỗi đội đua là hình ảnh thu nhỏ của sự gắn kết, hợp tác nhịp nhàng, giúp nhau vượt mọi khó khăn để đi đến chiến thắng. Nét văn hóa đặc sắc này cần được bảo tồn, phát huy trong nhịp sống hiện đại thời nay.

Hội đua năm nay còn có ý nghĩa quảng bá hình ảnh địa phương, góp phần phát triển du lịch cộng đồng. Với lợi thế cảnh quan hoang sơ của hồ Khe Chảo và những cánh rừng nguyên sinh bao quanh, lễ hội thu hút đông đảo khách thập phương đến trải nghiệm. Ngoài xem đua thuyền mảng, du khách có thể tham gia các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thi làm bánh truyền thống, thưởng thức ẩm thực bản địa hay đơn giản là dạo chơi trong rừng, hít thở bầu không khí trong lành.

Trong không khí tưng bừng của ngày hội non sông, lễ hội đua thuyền mảng trên hồ Khe Chảo đã trở thành biểu tượng tinh thần của người dân Dương Hưu, là dịp để bà con gửi gắm niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước.

Từ một hoạt động phục dựng, sau gần hai thập kỷ, hội đua đã phát triển thành sự kiện văn hóa - thể thao - du lịch thường niên, góp phần nâng tầm hình ảnh địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt trong năm 2025, khi cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, hội đua càng thêm ý nghĩa, khẳng định khát vọng vươn lên của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Với sự đồng lòng của Nhân dân và sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, hội đua thuyền mảng hồ Khe Chảo được gìn giữ, ngày càng phát huy, trở thành điểm nhấn văn hóa - du lịch độc đáo, làm tăng thêm ý nghĩa Tết Độc lập đối với đồng bào các dân tộc xã Dương Hưu.

THEO BÁO BN