Bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, người Nùng trên địa bàn 3 tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn và Thái Nguyên

Sáng ngày 30/10, tại thành phố Bắc Giang, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh Lạng Sơn, Thái Nguyên tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng trên địa bàn 3 tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, Thái Nguyên”. Đây là một trong những nội dung nhằm thực hiện Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang Nguyễn Sĩ Cầm cho biết, 3 tỉnh miền núi Bắc Giang, Lạng Sơn, Thái Nguyên cùng với một số địa phương khác là địa bàn sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Tày, Nùng. Từ nhiều năm qua, đặc biệt sau khi Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2019, công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng đã được các cấp chính quyền và nhân dân 3 tỉnh quan tâm, chú trọng thực hiện với nhiều giải pháp và hoạt động thiết thực. Tuy nhiên việc bảo tồn, phát huy di sản Then của người Tày, Nùng còn một số khó khăn, hạn chế như: việc nghiên cứu, thống kê các làn điệu trong thể loại hát Then chưa được đầy đủ; số lượng Then nghi lễ được thực hiện tư liệu hóa chưa nhiều; phần lớn thế hệ trẻ không biết hát Then (đặc biệt là làn điệu Then cổ). Cùng với đó, việc truyền dạy hát Then do các nghệ nhân, nghệ sĩ truyền dạy chủ yếu theo bản năng, kinh nghiệm, chưa có giáo án bài bản nên chất lượng giảng dạy hạn chế…Hội thảo là dịp để đánh giá cụ thể, toàn diện về thực trạng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản Then trên địa bàn 3 tỉnh; trao đổi thông tin và kinh nghiệm trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản Then tại các địa phương.

Trong phần thảo luận, nhiều đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến tham luận nhằm tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị di sản Then của người Tày, Nùng. Trong đó các đại biểu đề xuất: Các nhà nghiên cứu văn hóa, cán bộ chuyên môn cần tích cực, chủ động nghiên cứu, tìm hiểu sâu về các làn điệu Then, các hình thức sinh hoạt, thực hành di sản Then của người Tày, Nùng, từ đó đưa ra những nhận định chính xác, phù hợp về hướng bảo tồn, phát huy giá trị di sản trong thời gian tới; Cần đẩy mạnh việc ứng dụng các nền tảng mạng xã hội trong quảng bá về giá trị di sản thực hành Then tới đông đảo công chúng trong và ngoài nước; Ngành Văn hóa cần phối hợp với ngành Giáo dục đưa chương trình dạy hát Then vào giảng dạy trong trường học, đặc biệt là các vùng có đông đồng bào Tày, Nùng cư trú; Tăng cường công tác xã hội hóa, cùng với nguồn kinh phí Nhà nước bảo đảm duy trì và phát triển hoạt động trình diễn di sản Then tại các địa phương; thường xuyên tổ chức liên hoan hát Then, đàn Tính cấp tỉnh, huyện, xã để các nghệ nhân, diễn viên quần chúng có dịp giao lưu, học hỏi. Ngoài ra, các tỉnh có thể định hướng đưa di sản Then trở thành một sản phẩm du lịch tại các điểm du lịch cộng đồng, phục vụ nhu cầu thưởng thức của du khách trong và ngoài nước từ đó tạo sức sống cho di sản, đưa di sản vào khai thác, phục vụ cuộc sống./.

                                                             Hà Yến