15 Tháng 10, 2025
Lâu nay, các làng nghề truyền thống luôn là một trong những nguồn lực tiềm năng lớn cho phát triển du lịch địa phương. Với bề dầy truyền thống lịch sử văn hoá lâu đời cùng với nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng, tỉnh Bắc Ninh đã đang khai thác hiệu quả mô hình phát triển làng nghề gắn với du lịch nhằm thu hút khách đến với địa phương.
Bắc Ninh là một trong những cái nôi của các làng nghề thủ công truyền thống ở nước ta. Hiện trên địa bàn tỉnh có hàng trăm làng có nghề, trong đó kể đến nhiều làng nghề truyền thống ở nhiều lĩnh vực như: Gốm sứ, tranh dân gian, đúc đồng, nấu rượu, sản xuất mỳ gạo… rất nổi tiếng. Các làng nghề được hình thành từ xa xưa với những bí quyết cổ truyền đã được đúc kết qua nhiều thế hệ. Trong đó, phải kể đến một số làng nghề tiêu biểu với sản phẩm nổi tiếng trong khắp cả nước như: Rượu làng Vân; Bánh đa Kế; mỳ Chũ Thủ Dương; làng tranh Đông Hồ; gốm Phù Lãng, đúc đồng Đại Bái….
Mỳ Chũ (ngũ sắc )
Đến với làng nghề truyền thống du khách được trải nghiệm và khám phá tìm hiểu về lịch sử làng nghề cùng những câu chuyện thú vị xung quanh những sản phẩm tinh xảo, lạ, đẹp, giá trị và chính các sản phẩm đó mang trong mình nhiều ý nghĩa thậm chí là cả triết lý nhân văn sâu sắc. Điều đặc biệt làm cho đa phần khách du lịch rất thích thú khi đến với mỗi làng nghề chính là họ có thể trực tiếp tham gia vào quá trình chế tạo sản phẩm hay chỉ tham gia vào một số công đoạn chế tác sản phẩm. Khi đó họ được trải nghiệm thực sự, tự mình trực tiếp tạo ra những sản phẩm tuy có phần chưa chuyên nghiệp, chưa tinh xảo nhưng phần nào đã khơi dậy tính tò mò, niềm đam mê tìm hiểu khám phá bên trong của mỗi du khách, qua đó càng làm tăng thêm sức hấp dẫn lý thú của loại hình du lịch này. Ngoài ra du khách còn được chiêm ngưỡng không gian cảnh quan môi trường sinh thái, văn hóa đậm chất làng quê cùng với hệ thống di tích lịch sử giá trị được bảo tồn phát huy. Tất cả điều đó đã tạo sức hút lớn, hấp dẫn du khách góp phần làm cho du lịch làng nghề truyền thống ngày càng thu hút đông đảo du khách nhất trong xã hội đương đại hiện nay.
Thực tế lâu nay, nhiều làng nghề của Bắc Ninh đã thu hút rất đông khách đến tham quan trải nghiệm. Dựa trên sức hút đối với du lịch của các làng nghề mà ngành du lịch tỉnh cùng phối hợp với các công ty lữ hành phát triển khai thác các tour du lịch hấp dẫn có sức hút lớn đối với du khách trong và ngoài nước. Điển hình như các tour: Bảo tàng Bắc Ninh - Chùa Bút Tháp - Chùa Dâu - Làng tranh dân gian Đông Hồ - Đền Đô - Bảo tàng Hoàng Gia Nam Hồng - Bảo tàng Bắc Ninh; Bảo tàng Bắc Ninh - Chùa Phật tích - Lăng Kinh Dương Vương - Làng gốm Phù Lãng - Đền Nguyễn Cao - Chùa Diên Quang; Đền Lý Thường Kiệt - Cụm đình chùa Thánh Quang - Green Farm - Chùa Bách Môn - Làng Diềm; Chùa Đại Bi - Lệ Chi Viên - Đông Đô Village - Làng nghề đúc đồng Đại Bái - Đền Lê Văn Thịnh; Hồ Khuôn Thần/Cấm Sơn- Bắc Hoa - Làng nghề mỳ Chũ…
Phát của du lịch làng nghề ngoài việc đem lại ý nghĩa giá trị lớn cho ngành du lịch còn đem lại nhiều đóng góp có ý nghĩa lớn đối với địa phương như: Tăng thêm thu nhập và góp phần cải thiện đời sống cho nhân dân; Góp phần làm tăng doanh thu, tăng thêm cơ hội đầu tư cho các làng nghề truyền thống; Tạo cơ hội giao lưu văn hóa bản địa và văn hóa của khách du lịch nước ngoài; Kích thích phát triển cơ sở hạ tầng thông qua hoạt động du lịch. Bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống quý báu của làng nghề; Khôi phục và phát triển các ngành nghề thủ công truyền thống đã bị mai một trong nền kinh tế thị trường…
Tranh dân gian Đông Hồ
Hiện nay, trước áp lực của nền kinh tế thị trường nhiều làng nghề truyền thống trong tỉnh hiện cũng gặp phải không ít khó khăn thách thức phải đối diện, nhiều khi đứng trước nguy cơ suy giảm, mai một thậm chí có thể khó tồn tại. Xác định được vai trò và tầm quan trọng của các làng nghề nhất là làng nghề truyền thống đối với sự phát triển kinh tế văn hóa xã hội địa phương, chính quyền và nhân dân trong tỉnh đã rất quan tâm và có những chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển làng nghề như: Phê duyệt quy hoạch hệ thống làng nghề, xây dựng cơ chế chính sách đầu tư phát triển, tổ chức xúc tiến tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ các cơ sở sản xuất ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật ...Qua đó, một mặt góp phần vực dậy, duy trì sự phát triển của các làng nghề truyền thống mặt khác tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác phát triển loại hình du lịch làng nghề truyền thống tại các địa phương nói riêng và ngành du lịch tỉnh nói chung.
Sau sáp nhập tỉnh vị trí, tiềm năng cơ hội phát triển của các làng nghề càng được đẩy lên tầm cao mới. Để sự phát triển làng nghề truyền thống tạo đà kích cầu cho du lịch phát triển mang tính bền vững, trong thời gian tới tỉnh cần tập chung vào những giải pháp tích cực như: Quan tâm đầu tư quy hoạch, xây dựng phát triển làng nghề gắn với hoạt động du lịch làng nghề truyền thống; Tập chung đầu tư để xây dựng, cải tạo, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ phát triển làng nghề và du lịch làng nghề; Đẩy mạnh công tác bảo tồn làng nghề truyền thống; Phát triển nguồn nhân lực tại các làng nghề truyền thống là một trong những điều kiện quan trọng để duy trì phát triển làng nghề và du lịch làng nghề truyền thống; Tăng cường đẩy mạnh đa dạng công tác quảng bá xúc tiến hình ảnh làng nghề tryền thống đến với du khách./.
Hà Bộ